تحقیقات حقوق شهروندی
قواعد حقوقی فعالیت قانونمند و مسئولانه احزاب در انتخابات؛ با تأکید بر سیاست‌های کلی انتخابات
نوع مقاله : مقاله پژوهشی
نویسندگان
1 کارشناسی ارشد حقوق عمومی، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
2 دکترای حقوق عمومی، دانشکده معارف اسلامی و حقوق، دانشگاه امام صادق علیه‌السلام، تهران، ایران.
چکیده
در هر نظام انتخاباتی، چگونگی بهره‌برداری از بسترهای حقوقی و قانونی جهت موفقیت در انتخابات، یکی از عناصر ضروری و بلکه اصلی‌ترین مؤلفه در تحقق نتیجه مطلوب در انتخابات است؛ با عنایت به اینکه در بسیاری از نظام‌ها، فرایندهای انتخاباتی حول احزاب شکل می‌گیرد و مدیریت می‌شود، نقش احزاب در این جریان‌ها غیرقابل‌انکار است. بنابراین، اهتمام به قواعد حقوقی فعالیت‌های انتخاباتی با عنایت به محوریت احزاب، مسئله اساسی در بسیاری از نظام‌های انتخاباتی است که جمهوری اسلامی نیز از این مبحث مستثنی نیست و اهتمام این پژوهش نیز، بر مسئله مزبور قرار گرفته است و با تحلیل رقابت‌های سیاسی، جایگاه رقابت‌های سیاسی در اندیشه دینی، تبیین جایگاه شوراها، ارائه مباحثی حول نسبت آزادی و رقابت‌های سیاسی و همچنین جایگاه‌ها، رویکردها و فعالیت‌های احزاب در نظام‌های انتخاباتی، شرح مسائلی می‌باشد که در این پژوهش مورد تأکید قرار گرفته است.
کلیدواژه‌ها
- قرآن کریم.
- نهج‌البلاغه.
- ابراهیم، فؤاد (1998م). الفقه والدولة الفکر السیاسی الشیعی. لبنان: دار الکنوز الادبیة.
- ابن ابی الحدید، ع‍ب‍د ال‍ح‍م‍ی‍دب‍ن ه‍ب‍ةال‍ل‍ه (1084ق). شرح نهج‌البلاغه. بی‌جا: بی‌نا.
- ابوفارس، محمدعبدالقادر (1365). النظام السیاسی فی الاسلام. عمان: دارالفرقان.
- اسمیت، بی سی (1378). احزاب سیاسی و کثرت‌گرایی در جهان سوم. ترجمه امیرمحمد حاجی یوسفی، اطلاعات سیاسی و اقتصادی، ش 141 و 142، ص 58-69.
- انصاری، ابراهیم (1377). نظریه‌های قشربندی اجتماعی و ساختار تاریخی آن در ایران. اصفهان: دانشگاه اصفهان.
- ایوبی، حجت‌الله (1379). پیدایی و پایایی احزاب سیاسی در غرب. تهران: سروش.
- ایوبی، حجت‌الله (1382). اکثریت چگونه حکومت میکند. تهران: سروش.
- جابری، محمد عابد (1976م). قضایا فی الفکر المعاصر. بیروت: مرکز دراسات الوحدة العربیة.
- جعفری لنگرودی، محمدجعفر (1375). ترمینولوژی حقوق. تهران: ابن‌سینا.
- جعفری، محمدتقی (1388). ترجمه و تفسیر نهج‌البلاغه. تهران: مؤسسه و تدوین آثار علامه جعفری.
- جمشیدی، محمدحسین (1377). اندیشه سیاسی شهید رابع امام سیدمحمدباقر صدر. تهران: وزارت امور خارجه.
- حکیمی، محمدرضا (1395). الحیاة. ترجمه احمد آرام. بی‌جا: بی‌نا.
- خمینی، روح‌الله (1409ق). تحریر الوسیله. بی‌جا: بی‌نا.
- دوورژه، موریس (1357). احزاب سیاسی. ترجمه رضا علومی، تهران: امیرکبیر.
- صدر، سید محمدباقر (1381). خلافة الانسان و شهادة الانبیاء. بی‌جا: بی‌نا.
- صدر، سید محمدباقر (1350). آزادی در قرآن. ترجمه هادی انصاری، تهران: انتشارات روزبه.
- طباطبائی مؤتمنی، منوچهر (1396). حقوق اساسی. تهران: بی‌نا.
- عتوم، محمد عبدالکریم (1998م). النظریة السیاسیة المعاصر للشیعه. بی‌جا: بی‌نا.
- عماره، محمد (1989م). الاسلام والتعددیة. بی‌جا: بی‌نا.
- فیرحی، داوود (1375). «فرد و دولت در فرهنگ سیاسی اسلام». فصلنامه نقد و نظر، سال دوم، (3 و4)، تابستان و پاییز، صص. 38-73.
- قاضی‌زاده، کاظم (1374). «اعتبار رأی اکثریت». فصلنامه حکومت اسلامی، (6)، صص. 131-155.
- لیپست، مارتین (زیر نظر) (1922م). دائرة‌المعارف دموکراسی. بی‌جا: بی‌نا.
- مصباح، محمدتقی (1377). حقوق و سیاست در قرآن. قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
- مطهری، مرتضی (1379). مجموعه آثار. تهران: صدرا.
- منتظری، حسینعلی (1301). دراسات فی ولایة الفقیه. قم: مرکز العالمی للدراسات الاسلامیه.
- میراحمدی، منصور (1379). مفهوم آزادی از دیدگاه مسلمانان. قم. حوزه علمیه قم.
- نقیب‌زاده، احمد (1392). «زمینه‌های مساعد و نامساعد تحزب در جمهوری اسلامی، در مشارکت سیاسی، احزاب، انتخابات». مجموعه مقالات همایش. تهران: دفتر مطالعات و تحقیقات سیاسی وزارت کشور.
)