تحقیقات حقوق شهروندی

مروری بر حاکمیت بر جزایر سه‌گانه ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک از منظر حقوق بین‌الملل

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دکترای حقوق بین‌الملل، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، جمهوری اسلامی ایران

چکیده

موضوع توسعه فعالیت و جمعیت در جزایر جنوب ایران با توجه به تجربه‌‌‌های جهانی موفق از یک‌سو و وجود فرصت‌‌‌ها و مزیت‌‌‌های قابل‌‌‌توجه مغفول‌مانده از‌سوی‌دیگر، ازجمله موضوع‌های موردتوجه سند ملی آمایش سرزمین مصوب 11/12/1399 شورای ‌عالی آمایش سرزمین است. این در حالی است که از همان سال‌های ابتدایی انقلاب اسلامی، موضوع ادعای امارات متحده عربی مبنی بر حاکمیت بر جزایر سه‌گانه مطرح بوده و طی این چهار دهه نیز به تناوب تکرار شده است. این نوشتار با روش تحلیلی ـ توصیفی در پی ارزیابی ادله ایران و ادعاهای امارات متحده عربی مبنی بر حاکمیت بر جزایر سه‌گانه از منظر حقوق بین‌الملل می‌باشد. دستاورد این پژوهش با توجه به ادله تاریخی، اعتبار یادداشت تفاهم 1971 میان ایران و شارجه، اعمال حاکمیت عملی ایران بر جزایر، وجود نقشه‌ها و اسناد تاریخی، اصل استاپل و اعتراف به‌حق حاکمیت ایران و ادله حقوقی دیگر حاکی از حاکمیت ایران بر این جزایر ایرانی می‌باشد.

کلیدواژه‌ها

افشار سیستانی، ایرج (1374). جزایر ایرانی خلیج فارس. تهران: انتشارات وزارت امور خارجه.
تحقیقی پیرامون جزایر سه‌گانه (5) (1377). بررسی ادعاهای امارات نسبت به جزایر سه‌گانه. تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی.
ثامنی، امیر (1402). جزایر سه‌گانه از منظر آمایش سرزمین. دنیای اقتصاد، شماره 5916، 13/10/1402، شماره خبر: 4034591، قابل دسترس در:
https://donya-e-eqtesad.com
جعفری ولدانی، علی‌اصغر (1374). تحولات مرزها و نقش ژئوپلیتیک آن در خلیج فارس. تهران: قومس.
حافظ‌نیا، محمدرضا (1371). خلیج فارس و نقش استراتژیک تنگه هرمز. تهران: سمت.
رضایی سرچقا، مجتبی (1396). دلایل متقن و محکم در مورد حقانیت حاکمیت ایران بر جزایر سه‌گانه خلیج فارس. مطالعات خلیج فارس، 4(پیاپی 8)، زمستان 1395 و بهار 1396، صص. 71-81.
سند ملی آمایش سرزمین مصوب 11/12/1399 شورای عالی آمایش سرزمین.
ظهیرنژاد، مینا (1369). گزیده اسناد خلیج فارس. جلد اول، تهران: وزارت امور خارجه؛ دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
علیزاده، محمدحسین و خاتمی، مسعود (1392). مناقشات ایران و انگلیس بر سر مالکیت ایران بر جزایر سه‌گانه (با تکیه بر دوره پهلوی). نیمسال‌نامه تاریخ نو، بهار و تابستان، (5)، صص. 79-116.
کاظمی، علی‌اصغر (1368). ابعاد حقوقی حاکمیت ایران بر خلیج فارس. تهران: دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
ممتاز، جمشید (1376). وضعیت حقوقی جزایر ابوموسی، تنب بزرگ و تنب کوچک. تهران: میراث ماندگار.
موسی‌زاده، رضا (1383). بایسته‌های حقوق بین‌الملل عمومی. تهران: میزان.
Al-Nahyan, Khalid S.Z. (2013). The Three Islands Mapping the UAE- Iran Dispute, Royal United Services Institute for Defence and Security Studies (RUSI). London.
Jennings, R. Y. (1963). The Acquisition of Territort in International Law. Manchester University Press, U.S.A. Oceana Publication Inc.
تحقیقات حقوق شهروندی
دوره 7، شماره 2 - شماره پیاپی 14
آذر 1401
صفحه 211-228