تأثیر انقلاب اسلامی در احیاء و تضمین حقوق شهروندی با نگاه تطبیقی به قانون اساسی مشروطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانشجوی دوره کارشناسی ارشد پیوسته رشته معارف اسلامی و حقوق دانشگاه امام صادق (ع)، تهران، ایران

چکیده

حقوق شهروندی از جمله مفاهیمی است که دربردارنده حقوق و تکالیف متقابل شهروندان و حکومت در قبال یکدیگر است. وقوع هر انقلابی باعث ایجاد تحول‌های بنیادین در بنیان‌های نظری و عملی آن کشور می­شود. به دنبال وقوع انقلاب مشروطه، در متمم قانون اساسی مشروطه، فصلی تحت عنوان حقوق ملت به رسمیت شناخته شد لکن به شکل جامع و مانعی به برخی از موضوعات از جمله حقوق شهروندی زنان نپرداخته بود. اما به دنبال پیروزی انقلاب اسلامی مردم ایران و استقرار حکومت جمهوری اسلامی و تعیین قانون اساسی، فصل سوم این قانون با نام حقوق ملت به تبیین حقوق شهروندی مردم ایران اختصاص یافت و به میزان قابل توجهی نسبت به قانون اساسی مشروطه و متمم آن، حقوق شهروندی مردم را به رسمیت شناخت. پژوهش و تحقیق حاضر با روش تحلیلی ـ تطبیقی به بررسی تأثیر انقلاب اسلامی در تأمین و تضمین حقوق شهروندی مردم ایران در مقایسه با قانون اساسی مشروطه و متمم آن و ذکر برخی از مصادیق این تأثیر پرداخته است.

کلیدواژه‌ها

  1. قرآن کریم.
  2. جعفری ندوشن، علی­اکبر (1385). بررسی تطبیقی کارویژه­های شورای نگهبان در ایران، فرانسه و آمریکا. تهران: نشر مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
  3. جوان آراسته، حسین و ملک افضلی، محسن (1399). حقوق اساسی 3. قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه.
  4. شبان‌نیا، قاسم و اسدی‌نسب، محمدحسن (1397). «اصول حاکم بر حقوق شهروندی در اسلام». نشریه معرفت، 27(9)، صص. 27-34.
  5. عمید زنجانی، عباسعلی (1392). کلیات حقوق اساسی ایران. تهران: انتشارات مجد.
  6. فقیه حبیبی، علی (1398). «انقلاب اسلامی و تحول مفهومی حقوق شهروندی در ایران». نشریه جستار‌های سیاسی معاصر، 9(3)، صص. 163-185.
  7. مرادیان، مسعود و رحیمی، پریوش (1397). «درآمدی بر حقوق شهروندی؛ چیستی، ضرورت، ابعاد، ویژگی­ها و رویکردها». نشریه دستاوردهای نوین در مطالعات علوم انسانی، 1(1)، صص. 37-44.
  8. مطهری، مرتضی (1398). آینده انقلاب اسلامی ایران. تهران: انتشارات صدرا.
  9. هاشمی، سیدمحمد (1380). حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران (جلد دوم). تهران: نشر دادگستر.
  10. هیوود، اندرو (1389). کلیدواژه­ها در سیاست و حقوق عمومی (ترجمه امیر ارجمند اردشیر و سیدباسم موالی‌زاده). تهران: انتشارات امیرکبیر.